Χρυσάνθου
Βλάσιος

Το θέμα της διπλωματικής εργασίας μου (Εδρα Θεωρητικής Υδραυλικής, Πολυτεχνική Σχολή, Α.Π.Θ., Καθηγητής Θ. Ξανθόπουλος, 1971) αφορά τη θεωρία οριακής στοιβάδας. Πρόκειται για μια παράθεση συμπερασμάτων από τη μελέτη του γερμανικού κλασικού συγγράμματος "Grenzschichttheorie" του Schlichting.

Μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεών μου (Πυροβολικό, 28 μήνες) μετέβην στην Καρλσρούη της Γερμανίας για μεταπτυχιακές σπουδές (1975). Στα πλαίσια αυτών των σπουδών (Aufbaustudium) παρακολούθησα ειδικές παραδόσεις Υδραυλικής, Υδρολογίας και Υδραυλικών Εργων. Επίσης εξετάσθηκα προφορικά από τον Καθηγητή Ε. Μosonyi (Ινστιτούτο Υδραυλικών Εργων, Πανεπιστήμιο Καρλσρούης) στα ακόλουθα ειδικά μαθήματα:

• Υδροδυναμικά έργα
• Φράγματα
• Τεχνικά έργα σε ποταμούς και αντιπλημμυρική προστασία
• Πλωτοί ποταμοί
• Υδρολογία και διαχείριση υδατικών πόρων
• Υδρολογικός σχεδιασμός
• Επιλεγμένα κεφάλαια της Υδρολογίας
• Υπολογισμοί οικονομικότητας στη διαχείριση υδατικών πόρων

Πληροφοριακά αναφέρεται ότι ο Καθηγητής E. Mosonyi έχει συγγράψει κλασικό πλέον έργο για υδροδυναμικά έργα που κυκλοφορεί στα Γερμανικά και Αγγλικά.

Οι μεταπτυχιακές σπουδές διάρκειας τεσσάρων εξαμήνων αναγνωρίστηκαν από το ΔΙΚΑΤΣΑ.

Μετά το πέρας των μεταπτυχιακών σπουδών αρχίζει το ερευνητικό έργο στο Ινστιτούτο Υδρολογίας και Διαχείρισης Υδατικών Πόρων (πρώην Ινστιτούτο Υδραυλικών Εργων ΙΙΙ) του Πανεπιστημίου Καρλσρούης. Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Καθηγητής E. Plate, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της "Ιnternational Association for Hydraulic Research", μου έθεσε ως προϋπόθεση για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής την εκτέλεση μιας άλλης ερευνητικής εργασίας. Το θέμα της είναι "Τοπική διάβρωση αμμώδους κοίτης συνεπεία κατακόρυφης επίπεδης δέσμης νερού". Σημειωτέον ότι και οι Γερμανοί συνάδελφοι, πριν αρχίσουν τη διδακτορική διατριβή, εκπονούν επί δύο έτη υδρολογικές μελέτες στο εν λόγω Ινστιτούτο.

τα πλαίσια αυτής της έρευνας επεξεργάστηκα αποτελέσματα εργαστηριακών μετρήσεων, που διεξήχθησαν υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Plate στο "Colorado State University" (Fort Collins, USA). To αποτέλεσμα της εργασίας είναι γραφικές σχέσεις (καμπύλες) ανάμεσα σε χαρακτηριστικά υδραυλικά μεγέθη της δέσμης νερού (π.χ. ταχύτητα νερού στο στόμιο από το οποίο εξέρχεται η δέσμη) και σε γεωμετρικά μεγέθη της κοιλότητας που δημιουργείται λόγω διάβρωσης στην αμμώδη κοίτη. Από την εργασία αυτή, που διήρκεσε περί τα δύο έτη, προέρχονται οι δημοσιεύσεις A4 και A5 (βλέπε πίνακα επιστημονικών εργασιών).

Εν συνεχεία μελέτησα επί ένα χρόνο τη βιβλιογραφία σχετικά με το θέμα των αποθέσεων φερτών υλών σε ταμιευτήρες. Βάσει της βιβλιογραφικής μελέτης, από την οποία προέρχεται η δημοσίευση A2, υποβλήθηκε ερευνητική πρόταση στη γερμανική γραμματεία του "Διεθνούς Υδρολογικού Προγράμματος", στο Koblenz. H πρόταση, μετά 12 μήνες από την υποβολή της, έγινε αποδεκτή και το αντίστοιχο ερευνητικό πρόγραμμα, που εγκρίθηκε προς χρηματοδότηση, φέρει τον τίτλο "Ανάπτυξη ενός μοντέλου προσομοίωσης προς υπολογισμό των αποθέσεων φερτών υλών σ' έναν ταμιευτήρα".

Η επεξεργασία του ανωτέρω ερευνητικού προγράμματος επικεντρώθηκε στον υπολογισμό της επιφανειακής διάβρωσης, εξαιτίας της βροχής και της επιφανειακής απορροής, καθώς και της μεταφοράς των παραγομένων φερτών υλών στην υδρολογική λεκάνη που αντιστοιχεί σ' έναν ταμιευτήρα. Με άλλα λόγια, υπολογίστηκε η ποσότητα φερτών υλών που φθάνει στην είσοδο ενός ταμιευτήρα και προέρχεται από την αντίστοιχη υδρολογική λεκάνη. Τα αποτελέσματα των υπολογισμών συγκρίθηκαν με μετρήσεις της ποσότητας φερτών υλών στην έξοδο της υδρολογικής λεκάνης, δηλ. στην είσοδο του ταμιευτήρα. Ως παραδείγματα εφαρμογής χρησίμευσαν υδρολογικές λεκάνες της Νότιας Γερμανίας και Αυστρίας.

Από την επεξεργασία του ερευνητικού προγράμματος προέκυψαν οι τεχνικές εκθέσεις F1, F2, F3, F4 και F5, η διδακτορική διατριβή με θέμα "Μοντέλα προσομοίωσης προς υπολογισμό της ημερήσιας στερεοπαροχής μιας υδρολογικής λεκάνης" (δημοσίευση D1) και οι επιμέρους εργασίες B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7, B8 και C1.

Μετά την αποπεράτωση της διδακτορικής διατριβής και της σχετικής προφορικής εξέτασης (ο σχετικός τίτλος αναγνωρίστηκε επίσης από το ΔΙΚΑΤΣΑ), διεξήγαγα περαιτέρω υπολογισμούς πάνω στο θέμα της διατριβής. Αποτελέσματα των υπολογισμών ευρίσκονται στις δημοσιεύσεις Α1 και Α3.

Ακολούθως εκπόνησα, στο ίδιο πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, μια υδρολογική μελέτη, που αφορούσε το σχεδιασμό ενός ταμιευτήρα για την αντιπλημμυρική προστασία μιας κοινότητας στο κρατίδιο της Βάδης - Βυρτεμβέργης. Από τη μελέτη αυτή προέρχεται η τεχνική έκθεση G1 και η εργασία Β9.

Από τον Απρίλιο 1988 έως τον Φεβρουάριο 1992 εργάστηκα ως Επιστημονικός Συνεργάτης (Wissenschaftlicher Mitarbeiter) στην Εδρα Υδραυλικής και Υδρολογίας του Ινστιτούτου Υδραυλικών Εργων του Στρατιωτικού Πανεπιστημίου Μονάχου. Σημειωτέον ότι στα γερμανικά πανεπιστήμια δεν υπάρχουν οι βαθμίδες λέκτορα, επίκουρου και αναπληρωτή καθηγητή. Το μεγαλύτερο μέρος του επιστημονικού προσωπικού των πανεπιστημιακών ινστιτούτων, ανεξαρτήτως του ακαδημαϊκού τίτλου που έχει, χαρακτηρίζεται ως "Επιστημονικός Συνεργάτης". Οι φοιτητές του ως άνω Πανεπιστημίου είναι αξιωματικοί ή υποψήφιοι αξιωματικοί. Η εκπαίδευση είναι πολιτική, αλλά και το διοικητικό, επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό αποτελείται από πολίτες. Τα διπλώματα του Στρατιωτικού Πανεπιστημίου αναγνωρίζονται στη Γερμανία ως ισότιμα προς τα αντίστοιχα των πολιτικών πανεπιστημίων.

Επίσης, αυτό το Πανεπιστήμιο έχει το δικαίωμα χορήγησης διδακτορικού τίτλου και υφηγεσίας. Τα άτομα όμως, που εκπονούν τις αντίστοιχες διατριβές, προέρχονται κατά κανόνα από άλλα πανεπιστήμια, δηλ. δεν είναι Στρατιωτικοί. Υπάρχουν Σχολές Πολιτικών και Τοπογράφων Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Αεροναυπηγικής και Διαστημικής, Πληροφορικής, Οικονομικών Επιστημών, Παιδαγωγικής, Κοινωνιολογίας.

Στο ανωτέρω Ινστιτούτο έκανα μια προεργασία (πειράματα στο εργαστήριο, βιβλιογραφική μελέτη) με σκοπό την "ανάπτυξη μιας συσκευής για την επιτόπια μέτρηση της κρίσιμης ταχύτητας διάβρωσης σε αποθέσεις εντός αγωγών αποχέτευσης". Βάσει της προεργασίας υποβλήθηκε ερευνητική πρόταση στη "Γερμανική Εταιρεία Ερευνών" (Deutsche Forschungsgemeinschaft). Μετά έξι μήνες από την υποβολή της πρότασης εγκρίθηκε το ανωτέρω ερευνητικό πρόγραμμα προς χρηματοδότηση. Από την επεξεργασία αυτού του προγράμματος προέκυψαν οι τεχνικές εκθέσεις F6, F7, F8, F9 και οι εργασίες Β10, Β11, D2, Ε2, Α6, Α7, Α8 και Α10.

Από το Μάρτιο 1992 μέχρι τον Αύγουστο 1997 εργάστηκα ως Επίκουρος Καθηγητής επί θητεία στον Τομέα Υδραυλικών Εργων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Το ερευνητικό έργο σ' αυτήν την περίοδο αναφέρεται στον υπολογισμό των μορφολογικών μεταβολών της κοίτης ενός ποταμού και των αποθέσεων ενός ταμιευτήρα (εργασίες Β12, Β13, Β16, Α9 και Α14).

Πέραν τούτου, μετείχα στο ερευνητικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης με την επωνυμία "FRIMAR" (Κίνδυνοι από πλημμύρες σε ορεινές περιοχές, Επιστ. Υπεύθ. Κ. Μπέλλος), διάρκειας δύο ετών. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος εφαρμόστηκαν σε μια υδρολογική λεκάνη της Θράκης και σε μια της Βόρειας Ιταλίας μαθηματικά μοντέλα επιφανειακής διάβρωσης και μεταφοράς φερτών υλών, τόσο παλαιότερα όσο και νεότερα. Τα αποτελέσματα του ως άνω προγράμματος περιλαμβάνονται στις τεχνικές εκθέσεις F10, F11 και F12, καθώς και στις εργασίες B18, Β19 και Β20.

Επίσης, μετείχα στα ακόλουθα εφαρμοσμένα ερευνητικά προγράμματα: "Βέλτιστος οικονομικός σχεδιασμός του αγωγού μεταφοράς νερού από το φράγμα στα διϋλιστήρια Αλεξανδρούπολης και έρευνα της συσσώρευσης των φερτών υλών στο φράγμα" (Επιστ. Υπεύθ. Α. Παντοκράτορας, Χρηματοδότης ΔΕΥΑ Αλεξανδρούπολης) και "Σύστημα και έργα εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων και περιβαλλοντικής - αισθητικής ανάπλασης του Τιταρήσιου" (Επιστ. Υπεύθ. Ν. Κωτσοβίνος, Χρηματοδότης Δήμος Τυρνάβου). Από το πρώτο εξ αυτών προέρχεται η τεχνική έκθεση G2 και η εργασία B14, ενώ από το δεύτερο εξ αυτών η διπλωματική εργασία 34 και η εργασία Β22.

Από τον Αύγουστο 1997 μέχρι τον Οκτώβριο 2007 εργάστηκα ως Αναπληρωτής Καθηγητής στον Τομέα Υδραυλικών Εργων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Στο διάστημα αυτό ασχολήθηκα βιβλιογραφικά με το θέμα των υδραυλικών υπολογισμών σε φυσικούς ανοικτούς αγωγούς με βλάστηση. Από τη βιβλιογραφική μελέτη προέκυψε η εργασία Α11. Επίσης, συνέχισα να ασχολούμαι ερευνητικά με τη μαθηματική μοντελοποίηση της επιφανειακής διάβρωσης και της μεταφοράς φερτών υλών σε λεκάνες απορροής. Απ' αυτήν την ερευνητική δραστηριότητα προέκυψαν οι εργασίες Β21, Α12 και Α13.

Πέραν τούτου, συμμετείχα στα κάτωθι εφαρμοσμένα ερευνητικά προγράμματα:

1. "Ερευνα της παρακολούθησης των διεργασιών του ποτάμιου συστήματος του Νέστου μέσω της εγκατάστασης και λειτουργίας πειραματικού αυτοματοποιημένου τηλεμετρικού δικτύου και έρευνα της δυναμικής ισορροπίας των φερτών υλών" (Επιστ. Υπεύθ. Α. Ψιλοβίκος, Χρηματοδότης ΔΕΗ). Από το πρόγραμμα αυτό προέκυψαν η τεχνική έκθεση G4 και οι εργασίες Β23, Β24 και Β27.
2. "Προσδιορισμός παροχών, φερτών υλών και ποιότητας νερού των χειμάρρων - ρεμάτων της λεκάνης απορροής της λίμνης Καστοριάς. Διερεύνηση τάσεων και εφαρμογή εναλλακτικών σεναρίων μείωσης φόρτου" (Επιστ. Υπεύθ. Ι. Μυλόπουλος, Χρηματοδότης Δήμος Καστοριάς). Από το πρόγραμμα αυτό προέκυψαν η τεχνική έκθεση G5 και οι εργασίες Β25, Β26, Β28, Β29 και Α15.
3. "Διερεύνηση δυνατοτήτων κατασκευής φραγμάτων - αναβαθμών στο χείμαρρο Κομψάτο στην περιοχή Εχίνου κυρίως από τεχνικής άποψης" (Επιστ. Υπεύθ. Ι. Διαμαντής, Χρηματοδότης Νομαρχία Ξάνθης).
4. "Ερευνα για την ανάπτυξη ορεινών περιοχών Ν. Ξάνθης - Η περίπτωση κατασκευής ταμιευτήρα στο χείμαρρο Κομψάτο Ν. Ξάνθης" (Επιστ. Υπεύθ. Π. Παπακυριακόπουλος, Χρηματοδότης Νομαρχία Ξάνθης). Από το πρόγραμμα αυτό προέκυψε η τεχνική έκθεση G7.
5. «Υδραυλική ανάλυση δύο μικρών ταμιευτήρων Δήμου Σαππών, Ν. Ροδόπης» (Επιστ. Υπεύθ. Ι. Σούλης, Χρηματοδότης Δήμος Σαππών). Από το πρόγραμμα αυτό προέκυψε η τεχνική έκθεση G8.

Ήμουν επιστημονικά υπεύθυνος των κάτωθι ερευνητικών προγραμμάτων, τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από κονδύλια ΤΣΜΕΔΕ:

1. "Υπολογισμός αποθέσεων σε ταμιευτήρες". Προέκυψε η τεχνική έκθεση F13 και η εργασία Β32.
2. "Ανάλυση χρονοσειρών βροχομετρικών υψών". Προέκυψε η τεχνική έκθεση F14 και η εργασία Β31.
3. "Στερεοπαροχή της λεκάνης απορροής του Τραύου προς τη Βιστωνίδα". Προέκυψε η τεχνική έκθεση F16 και η εργασία Β39.
4. "Μοντέλο στερεοπαροχής μιας λεκάνης απορροής σε ημερήσια βάση". Προέκυψε η τεχνική έκθεση F17 και η εργασία Β44.
5. "Ανάπτυξη μαθηματικού μοντέλου για τον υπολογισμό αποθέσεων σε ταμιευτήρες". Προέκυψε η τεχνική έκθεση F18 και οι εργασίες Β35, Β37 και Β42.
6. «Μετρήσεις παροχής και στερεοπαροχής στον ποταμό Νέστο». Προέκυψε η τεχνική έκθεση F19.
7. «Εφαρμογή στοχαστικών μοντέλων σε σειρές βροχομετρικών υψών». Προέκυψε η τεχνική έκθεση F20.

Συμμετείχα στο "Δίκτυο Ερευνας Υδατικών Πόρων Ελλάδας - Κύπρου" (ΔΕΥΠΕΚ) (Επιστ. Υπεύθ. Ε. Σιδηρόπουλος και Ι. Ιακωβίδης, Χρηματοδότες ΓΓΕΤ και Γραφείο Προγραμματισμού Κύπρου). Από το εν λόγω πρόγραμμα προέκυψε η τεχνική έκθεση F15 και οι εργασίες Β30, Β33 και Α18.

Ήμουν επιστημονικά υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ με τίτλο «Μαθηματική και φυσική προσομοίωση υδρολογικών φαινομένων - Μετρήσεις πεδίου» (Χρηματοδότης ΥΠ.ΕΠ.Θ.). Προέκυψαν οι τεχνικές εκθέσεις F21 έως F26 και οι εργασίες Β41, Β43.

Τέλος, συμμετείχα ως τεχνικός σύμβουλος στην εκπόνηση των κάτωθι μελετών:

1. "Υδρολογική μελέτη", Εργο "Κατασκευή γέφυρας στον Εχίνο" (Υπεύθυνος μελέτης Γ. Τσαπατώλης, Χρηματοδότης Δήμος Μύκης). Προέκυψε η τεχνική έκθεση Η1.
2. "Υδρολογική μελέτη", Εργο "Εξωραϊσμός και ανάδειξη ιστορικότητας οχυρού Εχίνου" (Υπεύθυνος μελέτης Θ. Δανιηλίδης, Χρηματοδότης Δ' Σ.Σ.). Προέκυψε η τεχνική έκθεση Η2.
3. "Διευθέτηση κοίτης", Εργο "Εξωραϊσμός και ανάδειξη ιστορικότητας οχυρού Εχίνου" (Υπεύθυνος μελέτης Θ. Δανιηλίδης, Χρηματοδότης Δ' Σ.Σ.). Προέκυψε η τεχνική έκθεση Η3.