ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
(Παύλος Μίχας, Αναπληρωτής Καθηγητής Διδακτικής Φυσικής
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης )
email: pmichas@eled.duth.gr

  To see the instructions in English press
 LIST OF SOFTWARE 

Μάθημα Αρχές Φυσικής Μάθημα Διδακτική Φυσικών Επιστημών Πειράματα Φυσικής

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ   Τα προγράμματα που παρουσιάζονται στη σελίδα αυτή έχουν δημιουργηθεί σε περιβάλλον VISUAL BASIC. Τα λογισμικά έχουν  μορφή αρχείων EXE  αν και υπάρχουν και μερικά φύλλα EXCEL.

Τα προγράμματα αφορούν: α) οπτική   β)Χημεία  γ)Κύματα ΚΥΜΑΤΑ 
δ)Μηχανική: Προγράμματα μηχανικής  (περιέχει τα kampyles.exe  & ROTATING.EXE, rotating3.zip με Excel)

ε)Επαγωγή: 

Α) Οπτική

Πρόγραμμα "ΕΚLIPSI1" δίνει τη μέθοδο του Αλ Χαϊθάμ για την εμφάνιση του μηνίσκου. Μπορείτε να μεταβάλετε διάφορες παραμέτρους και να παρατηρήσετε την επίδραση τους στην εμφάνιση στην οθόνη

 

 

Πρόγραμμα "anaklasialhaitham" δίνει δύο σημαντικές εφαρμογές του Αλ Χαϊθάμ για τα "καίοντα κάτοπτρα" και το πρόβλημα του Αλ Χαϊθάμ για τη σύνδεση δύο σημείων με ανάκλαση από ένα σημείο του κατόπτρου. Το πρόγραμμα αυτό δείχνει καθαρά ότι η έννοια της εστίας είναι προσεγγιστική. Ο Αλ Χαϊθάμ για να μπορέσει να ξεπεράσει την έλλειψη της εστίασης σε σφαιρικά κάτοπτρα έδωσε το σύνθετο κάτοπτρο. Έδωσε και μια μελέτη με βάση την Ευκλείδειο γεωμετρία για τον αριθμό των σημείων πάνω στο κάτοπτρο που μπορούν να συνδέουν δύο σημεία.
Zip file "anaklasi ellinika.zip" με τα κατάλληλα αρχεία για εγκατάσταση του προγράμματος anaklasialhaitham

Πρόγραμμα "FEGARIELLINIKO" δίνει την εξήγηση του Αλ Χαϊθάμ για την εμφάνιση της Σελήνης. Ο Αλ Χαϊθάμ απέδειξε ότι η Σελήνη δεν ανακλά κατοπτρικά 
Zip file "FEGARIZIP"   

 

Πρόγραμμα  " diathlasi.exe" (780 KB, IΟΥΛΙΟΣ 2005)Λεπτομέρειες για το πρόγραμμα υπάρχουν στο τεύχος του Ιουνίου 2001 του περιοδικού ΤΗΕΜΕΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Στην νεώτερη έκδοση περιέχονται νέα στοιχεία που αναφέρονται στο βιβλίο "Η διδακτική της ΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ MATIA" (Τυπωθήτω Δαρδανός 2005) καθώς και θέματα που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο Ιστορίας και Φιλοσοφίας στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών (IHPST LEEDS ΙΟΥΛΙΟΣ 2005)

Πρόγραμμα  " fakoi1.exe" (279 KB, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008) Το πρόγραμμα δείχνει ιδιότητες των φακών καθώς και το φακό του Ibn Sahl που έζησε τον 9ο αιώνα στη Βασόρα. Ο Ibn Sahl έδωσε το νόμο της διάθλασης πολλούς αιώνες πριν από την ανακάλυψη του Snell το 1626

Πρόγραμμα  " ALFARISI.exe" Το πρόγραμμα δείχνει την εξήγηση του ΑΛ ΦΑΡΙΣΙ στις αρχές του 14ου αιώνα για το σχήμα του ουράνιου τόξου

Πρόγραμμα toxo.exe (184 ΚΒ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2005) που αναπτύσσει περισσότερο τις πιο πάνω ιδέες.

Πρόγραμμα ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ  (156 ΚΒ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2005) που εξετάζει την επίδραση της ατμόσφαιρας για την εμφάνιση της ΣΕΛΗΝΗΣ σύμφωνα με τις ιδέες του ΑΛ ΧΑΪΘΑΜ. Εμφανίζονται διάφορες δυνατότητες: α) Απότομη ή βαθμιαία αλλαγή του δείκτη διάθλασης (ABRUPT, GRADUAL CHANGE). β) Ύπαρξη ή μη στρώματος υδρατμών (VAPORS ,NO VAPORS), γ) Δυνατότητα για αλλαγή των δεικτών διάθλασης του αέρα και των υδρατμών (INDEX OF REFRACTION, INDEX OF REFRACTION OF AIR) δ) Δυνατότητα για αλλαγή του πάχους του στρώματος υδρατμών. Ο Αλ Χαϊθάμ εισήγαγε το στρώμα των υδρατμών για να εξηγήσει τη δυνατότητα άλλοτε η Σελήνη να εμφανίζεται μεγαλύτερη και άλλοτε μικρότερη εκτός βέβαια από την τρίτη περίπτωση που αναλύεται στο βιβλίο "Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΜΑΤΙΑ" Εκδόσεις Τυπωθήτω ΔΑΡΔΑΝΟΣ, Αθήνα 2005

Πρόγραμμα facosfermat: Σ' αυτό κατ' αρχήν μπορεί να βρεθεί η θέση στην αριστερή επιφάνεια του φακού όπου έχουμε διάθλαση.
Ακολούθως μπορεί να βρεθεί η συνέχιση της ακτίνας στη δεξιά μεριά του φακού χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του Huygens. Δηλ. βρίσκομε για 2 γειτονικές ακτίνες τα σημεία της τομής και τελικά βρίσκουμε την ακτίνα.
Μπορούμε να δούμε μια δέσμη ακτίνων που ξεκινά από την πηγή και ακολούθως τη συνέχιση της. Μπορούμε με την τελευταία επιλογή να δούμε τις προβλέψεις της θεωρίας των λεπτών και των παχιών φακών. Με την επιλογή χρόνος μπορούμε να δούμε την πορεία ενός μετώπου κύματος. Με την εντολή PRINT μπορεί να εκτυπωθεί η μορφή.

Το φύλλο EXCEL που περιέχεται στο fakoi.zip επιτρέπει την εύρεση της εστιακής απόστασης ενός φακού. Όταν ανοίξετε το αρχείο fakoigr.xls θα υπάρξει μια προειδοποίηση για μακροεντολές. Αυτές είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του προγράμματος. Θα πρέπει να τις ενεργοποιήσετε. Στηρίζεται στο νόμο των φακών 1/α+1/β=1/f και χρησιμοποιεί τις τομές των ευθειών. Μπορεί να βοηθήσει το διδάσκοντα να ελέγξει τις απαντήσεις των μαθητών - φοιτητών που χρησιμοποιούν τη μέθοδο των τομών: δηλαδή αν βρούμε διάφορες αποστάσεις αj ενός αντικειμένου από ένα φακό ή ένα κάτοπτρο και βj την απόσταση της οθόνης από το φακό ή το κάτοπτρο τότε οι τομές των ευθειών που συνδέουν τα σημεία (αj,0) και (βj,0) τέμνονται θεωρητικά στο σημείο (f,f). Συνήθως αυτό δε συμβαίνει και αυτό που δίνει το φύλλο ΕΧCEL είναι μια γραφική παράσταση των τομών με το μέσο όρο και τη διασπορά. Μπορεί να δώσει οπτικά τις στατιστικές αυτές έννοιες. Η μέθοδος εξηγείται στο Computer Education Νοέμβριος 1998, καθώς και στις "Εκπαιδευτικές Καινοτομίες", τεύχος 5, Οκτώβριος - Νοέμβριος 1999.

Σκιά Παρασκιά
Ο Αλ Χαϊθάμ μελέτησε τα φαινόμενα της σκιάς και της παρασκιάς. Όπως ο ίδιος ισχυρίστηκε: διόρθωσε τα λάθη των προηγουμένων του (όπως του Αλ  Κίντι) που δεν είχαν θεωρήσει τα φαινόμενα της παρασκιάς. Προσπάθησε να μελετήσει την ένταση του φωτός. Στο πρόγραμμα που παρουσιάζεται (λεπτομέρειες στα πρακτικά του 2ου Συνεδρίου: Η συμβολή της ιστορίας και φιλοσοφίας στη Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, που διοργάνωσε το Π.Τ.Δ.Ε του Πανεπιστημίου Αθηνών)
Στο πρόγραμμα paraskia.exeΠαρουσιάζονται: α)Η περίπτωση της γραμμικής πηγής όπως τη μελέτησε ο Αλ Χαϊθάμ και β) Κυλινδρική πηγή: Δείχνονται διάφορες παράμετροι που μπορούν να επηρεάσουν την ένταση του φωτός μιας κυλινδρικής πηγής (ακτίνα πηγής, μέγεθος εμποδίου, απόσταση πηγής). Παρουσιάζεται συνδυασμός δύο πηγών, πράγμα που επιτρέπει τη μελέτη του συνδυασμού των χρωμάτων. 

Β) Χημεία
To πρόγραμμα "CHEMKIN"   έχει αναπτυχθεί από τους Π. Μίχα και Γ. Παπαγεωργίου και  δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να μελετήσει αντιδράσεις  στα πλαίσια της χημικής κινητικής. Το πρόγραμμα αυτό εξετάζει τους διάφορους παράγοντες που επιδρούν στην ταχύτητα μιας αντίδρασης. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μονόδρομες και αμφίδρομες αντιδράσεις. Μπορεί επίσης να μελετήσει και τα φαινόμενα ραδιενεργών διασπάσεων. Για το πρόγραμμα μπορείτε να βρείτε πληροφορίες στο School Science Review, Ιούλιος 2001, καθώς και στα Πρακτικά του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, Η Διδακτική των Φυσικών Επιστημών και η εφαρμογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση, Λευκωσία 3-5 Μαΐου 2000, ΤΟΜΟΣ  Ι, σελίδες 105-109